1. GS đánh giá thế nào trước hiện tượng phụ huynh chấp nhận chịu khổ sở để tiêm được cho con liều vắc xin dịch vụ? Có phải do người dân đang hiểu vắc xin dịch vụ tốt hơn, an toàn hơn vắc xin của chương trình TCMR? Cách hiểu này có sai không và GS khuyến cáo gì đối với họ?
 
Trong thời gian vừa qua trước các thông tin về tình hình dịch bệnh có nguy cơ bùng phát ở những trẻ chưa có miễn dịch, nhiều phụ huynh đã lo lắng và chủ động đưa con em mình đi tiêm vắc xin. Chúng tôi hoan nghênh điều này và rất vui khi mọi người dân đã hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của  tiêm vắc xin trong dự phòng chủ động các bệnh nhiễm trùng các bệnh có thể dự phòng bằng vắc xin. Tuy nhiên mọi người không nên vì quá lo lắng về độ an toàn của vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) mà chỉ đưa con em mình đi tiêm vắc xin dịch vụ. Các kết quả đánh giá nguyên nhân các phản ứng sau tiêm vắc xin trong chương trình TCMR trong thời gian qua đều cho thấy không liên quan đến chất lượng vắc xin, mà chủ yếu là do trùng hợp ngẫu nhiên với các bệnh lý khác sẵn có của trẻ tại thời điểm sau tiêm chủng. Các vắc xin được sử dụng trong chương trình TCMR đáp ứng được các yêu cầu và tiêu chuẩn về an toàn và chất lượng của Tổ chức Y tế thế giới. Các mẫu vắc xin cũng đã được kiểm tra và khẳng định về tính an toàn tại Viện Kiểm định quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm y tế cũng như tại các  phòng xét nghiệm quốc tế. Chất lượng và độ an toàn của vắc xin sử dụng trong chương trình TCMR không khác gì so với các vắc xin sử dụng trong tiêm chủng dịch vụ. Bằng chứng thực tiễn về những thành quả của Chương trinh TCMR ở Việt Nam trong 30 năm qua (với 10/12 vắc xin là vắc xin trong nước sản xuất) đã chứng minh tính an toàn và hiệu quả của các vắc xin này. Thành công của công tác TCMR đã đem lại hiệu quả rõ rệt, làm thay đổi về cơ bản cơ cấu bệnh tật ở trẻ em. Tỷ lệ mắc bệnh của nhiều bệnh nhiễm trùng có vắc xin dự phòng đã giảm đi hàng chục đến hàng trăm lần. Chúng ta đã thanh toán được bệnh đậu mùa vào cuối những năm 70 của thế kỷ trước, bại liêt vào năm 2000, loại trừ được uốn ván sơ sinh vào  năm 2005 và đang tiến tới loại trừ sởi và khống chế viêm gan B trong vài năm tới.Tỷ lệ mắc các bệnh thuộc tiêm chủng trên 100.000 dân nếu so sánh năm 2012 với năm 1984 thấy: Bệnh Bạch hầu giảm 585 lần, Ho gà giảm 937 lần, Uốn ván sơ sinh giảm 59 lần, Sởi giảm 573 lần. Ước tính đã dự phòng cho 6,7 triệu trẻ khỏi mắc bệnh và 43.000 trẻ khỏi bị tử vong do các bệnh lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, và sởi. Và một minh chứng nũa là chiến dịch tiêm Vắc xin sởi-rubella cho gần 20 triệu trẻ em từ 1-14 tuổi trong thời gian vừa qua là an toàn và hiệu quả rõ rệt trong dự phòng sởi và rubella cho trẻ em, hầu như không có dịch sởi bùng phát trong mùa đông xuân này, so với thời gian cùng kỳ năm ngoái. Những thành quả này đã góp phần cho Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển thiên niên kỷ thứ tư là giảm hai phần ba tỷ lệ tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi trong giai đoạn 1990-2015. Có thể nói đây là một trong những thành tựu lớn nhất mà ngành y tế Việt Nam đã đạt được trong những năm qua trong bối cảnh Việt nam còn là một nước nghèo thu nhập bình quân đầu người còn thấp. Thành tích này đã được bạn bè quốc tế ca ngợi và khâm phục. Các bà mẹ hãy tin tưởng là ngành y tế đã, đang và sẽ cố gắng với hết tinh thần trách nhiệm của mình để đảm bảo  tiêm vác xin là an toàn và hiệu qủa nhằm tiếp tục duy trì những thành quả to lớn của TCMR ở Việt Nam. Các bà mẹ cũng tin tưởng về tính an toàn và chất lượng các các vắc xin dùng trong chương trình TCMR và chủ động đưa con em minh đi tiêm vắc xin đúng lịch, đủ số mũi tiêm với tỷ lệ tiêm chủng cao, chứ không phải có dịch mới đi tiêm vắc xin, để đảm bảo miễn dịch chủ động dự phòng hiệu quả. Ngành y tế đã đang và sẽ cố gắng với hết tinh thần trách nhiệm của mình để đảm bảo  tiêm vắc xin là an toàn và hiệu quả nhằm tiếp tục duy trì những thành quả to lớn của TCMR ở Việt nam đã đạt được trong 30 năm qua.
Tuy nhiên, không có vắc xin nào là an toàn 100%. Do đó để giảm thiểu các nguy cơ phản ứng sau tiêm, khi đưa con đi tiêm chủng, các bà mẹ cần mang theo sổ tiêm chủng của trẻ và thông báo cho cán bộ y tế về tình trạng sức khỏe của con mình như tiền sử quá trình sinh đẻ, bệnh tật, tiêm chủng của trẻ, đặc biệt lưu ý các  phản ứng mạnh với lần tiêm  trước như sốt cao, quấy khóc kéo dài, nôn trớ, phát ban, sưng nề vùng tiêm... để có chỉ định tiêm vắc- xin phù hợp. Trẻ cần được theo dõi 30 phút tại điểm tiêm chủng và tiếp tục theo dõi tại nhà ít nhất 48 giờ sau tiêm chủng. Cần đưa ngay trẻ tới bệnh viện hoặc cơ sở y tế nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường sau tiêm chủng như: sốt cao, co giật, khóc thét, quấy khóc kéo dài, li bì, bỏ bú, khó thở, tím tái.... để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
 
Chúng tôi xin khẳng định là các vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) vẫn được cung cấp đầy đủ, vì nhờ có sự đảm bảo kinh phí của chính phủ và hỗ trợ của Liên minh toàn cầu về vắc xin và tiêm chủng (GAVI) trong vịêc triển khai kế hoạch tiêm chủng vắc xin miễn phí cho tất cả trẻ em theo lịch tiêm chủng, bao gồm 12 loại vắc xin như: lao, bạch hầu, bại liệt, ho gà, uốn ván, sởi, rubella, viêm gan virus B, bệnh do Haemophylus influenza typ B, viêm não Nhật Bản, tả, và thương hàn.   
 
2. Trong thời gian qua, số lượng trẻ em được tiêm vắc xin 5 trong 1 và các vắc xin khác của chương trình tiêm chủng mở rộng có biến động không, thưa GS? 
 
Sau hàng loạt các cố gắng nỗ lực của ngành y tế, tỷ lệ tiêm vắc xin 5 trong 1 và các vắc xin khác như sởi, bại liệt, BCG trong chương trình TCMR  trong năm vừa qua là khá cao đạt trên 95%  ở trẻ em dưới 1 tuổi.  Điều đó chứng tỏ người dân vẫn tin tưởng vào độ an toàn và chất lượng của vắc xin 5 trong 1 và các vắc xin khác trong chương trình TCMR. 

Admin