Ngày 09/3/2019, Đoàn công tác của Bộ Y tế do Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến làm trưởng đoàn đã kiểm tra công tác phòng chống dịch tại TPHCM.
Hiện TPHCM địa phương đang có số ca mắc bệnh sởi tăng cao bất thường từ cuối năm 2018 đến nay. Tuy nhiên, công tác phòng chống bệnh sởi vẫn còn nhiều khó khăn do số lượng người dân tạm trú nhiều, nhiều người không cho con đi tiêm vắc - xin phòng chống sởi theo đúng lịch, trong khi 97% trường hợp mắc sởi không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đầy đủ.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến phát biểu tại buổi làm việc.
 

Đoàn công tác của Bộ Y tế đã kiểm tra thực địa công tác phòng chống dịch và điều trị bệnh sởi tại Bệnh viện Nhi đồng 1 và Quận 8. Tại Quận 8, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Quận 8 Nguyễn Thị Hồng Biên đã báo cáo về công tác phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn quận. Theo đó, năm 2018, số ca mắc sởi trên địa bàn quận là 81 ca. Tuy nhiên chỉ trong 2 tháng đầu năm 2019, toàn quận có 216 ca thông báo, trong đó 70 ca điều trị nội trú, 116 ca điều trị ngoại trú (ngoài ra có 30 ca chuyển qua quận khác). Trong số ca điều trị nội trú và ngoại trú, có 28 ca là trẻ dưới 9 tháng tuổi; 34 trường hợp trên 16 tuổi. Về công tác xử lý ổ dịch, các ca bệnh rải rác trên địa bàn quận, không có ổ dịch sởi trong trường học và cộng đồng.

Báo cáo tại buổi làm việc của Bộ Y tế, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM – Bác sĩ Nguyễn Hữu Hưng cho biết, từ năm 2018 đến hết tháng 2/2019, TP ghi nhận có 4.327 ca sởi, trong đó riêng 2 tháng đầu năm 2018 có đến hơn 2.600 ca. Dù hiện nay số ca sởi đang có xu hướng giảm nhưng vẫn còn rất cao so với những năm trước. Bệnh sởi xuất hiện ở 89% số xã, phường của TP HCM. Riêng những quận huyện giáp ranh các tỉnh và có khu công nghiệp thì số ca sởi tăng cao.
Sở Y tế TP HCM ghi nhận 97% trường hợp mắc sởi không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đầy đủ. Trong khi đó, tỷ lệ tiêm sởi tại TPHCM ước đạt 96% mũi thứ 1 và 80% mũi thứ 2. Tỷ lệ này còn cách khá xa so với mục tiêu đạt 95% độ bao phủ tiêm chủng đối với bệnh sởi.

Đại diện Sở Y tế TPHCM cho biết, trước tình hình đó, Sở đã thực hiện chiến dịch bổ sung tiêm vắc-xin sởi-rubella cho trẻ từ 1-5 tuổi. TP hiện có khoảng 300.000 trẻ trong độ tuổi này chưa tiêm chủng hoặc chưa rõ lịch sử tiêm chủng. Tuy nhiên, sau thời gian triển khai tích cực, độ bao phủ vắc-xin này của TP cũng mới chỉ đạt 85%.

 Tuyên truyền để người dân không theo phong trào “anti vắc-xin”
Theo Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Quận 8 Nguyễn Thị Hồng Biên, quận đang khó khăn trong công tác phòng chống và quản lý bệnh sởi trên địa bàn như: một số người dân sống ven kênh rạch đã giải tỏa từ lâu nhưng vẫn lấy địa chỉ ở Quận 8; trên địa bàn Quận 8 có nhiều người dân tạm trú, họ thường xuyên di chuyển nên khó khăn trong việc tìm kiếm. Cùng với đó, một số người dân có kinh tế khá lại chọn tiêm dịch vụ và bác sĩ hẹn 12 tháng sau quay lại tiêm nên Trung tâm y tế mời vẫn không trở lại tiêm sởi. Một số phụ huynh sợ phản ứng sau tiêm nên cũng không cho trẻ tiêm ngừa. Số trẻ trong phần mềm quản lý tiêm chủng luôn cao hơn số trẻ thực tế ở địa phương do trùng mã, trùng tên.

Về những khó khăn trong công tác phòng, chống bệnh sởi, Phó Giám đốc Sở Y tế TP - Bác sĩ Nguyễn Hữu Hưng cho biết, hiện các địa phương vẫn chưa thể quản lý được tình trạng tiêm chủng của trẻ trong cộng đồng, nhất là những trẻ không đến trường, ở nhà ông bà giữ hoặc gửi người quen… Đây chính là một trong những nguyên nhân khiến cho bệnh sởi gia tăng nhanh trong thời gian qua.

Một số chuyên gia cho rằng, nếu trẻ không được chích ngừa sởi đầy đủ thì chắc chắn sẽ mắc bệnh sởi, năm nay không mắc thì năm sau sẽ mắc. Để nâng cao tỷ lệ trẻ được tiêm vắc - xin sởi, Sở Y tế nên triển khai tiêm phòng vắc-xin trong các bệnh viện nhi bởi 3 bệnh viện nhi đồng của TP hiện mỗi ngày tiếp nhận số lượng lớn trẻ đến khám bệnh và điều trị. Bên cạnh đó, TP cũng cần đưa vắc-xin sởi của Chương trình Tiêm chủng mở rộng vào các cơ sở tiêm chủng dịch vụ, bởi đặc điểm của cư dân đô thị là ưa chuộng vắc-xin dịch vụ và sẵn sàng bỏ qua mũi sởi 9 tháng để chờ đến khi trẻ 12 tháng mới tiêm dịch vụ mũi tổng hợp sởi – quai bị - rubella. Ngoài ra, một trong những biện pháp quan trọng là tuyên truyền đúng để người dân nâng cao nhận thức, không theo phong trào bài trừ vắc-xin (anti vắc-xin) trên mạng xã hội.

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đề nghị Sở Y tế TP cần phối hợp với ngành giáo dục, UBND các quận, huyện tích cực triển khai các biện pháp đẩy mạnh điều tra tình trạng tiêm chủng trong cộng đồng, nhất là nhóm trẻ dưới 5 tuổi; từ đó vận động phụ huynh tiêm chủng cho trẻ đầy đủ. Bên cạnh đó, cần chú trọng công tác tuyền thông trực tiếp tại những khu vực đông dân nhập cư, nhà trọ công nhân để họ hiểu đúng về tiêm chủng vắc-xin, kết hợp với tuyên truyền về phòng chống bệnh sốt xuất huyết. Đối với công tác tiêm vắc - xin phòng bệnh, các Trung tâm Y tế TP cần lập các đội tiêm chủng lưu động, tìm mọi cách khắc phục những hạn chế đang tồn tại trong tiêm chủng, sớm ngăn chặn dịch sởi lây lan ra cộng đồng. Các trạm y tế cần nâng số ngày tiêm chủng từ 1 ngày như hiện nay lên thành 2-3 ngày, thậm chí là 4 ngày trong 1 tháng để tạo thuận lợi hơn cho người dân khi đưa trẻ ra tiêm chủng./.