1. Tình hình dịch bệnh trên thế giới

1.1. COVID-19

Tổng số ca mắc trên thế giới hơn 701 triệu ca, trên 6,9 triệu ca tử vong. Dịch COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp, chưa ổn định và khó dự đoán. Miễn dịch đáp ứng do mắc bệnh hoặc tiêm chủng giảm dần theo thời gian; vi rút liên tục biến đổi với các biến chủng mới, gần nhất là biến thể JN.1 đã gia tăng nhanh chóng trên phạm vi toàn cầu.

Theo WHO trong tháng 12 gần 10.000 ca tử vong do COVID-19, số ca nhập viện tăng 42% và số ca nhập viện cấp cứu tăng 62% so với tháng 11 (báo cáo chưa đầy đủ của 50 quốc gia, chủ yếu ở Châu Âu và Châu Mỹ).

Tại một số quốc gia châu Âu: ghi nhận sự gia tăng trở lại các ca nhiễm COVID-19 cùng với sự lây lan của các bệnh về đường hô hấp khác như cúm mùa và vi rút hợp bào hô hấp (RSV). Tại Anh có gần 4.000 bệnh nhân COVID-19 phải nhập viện trong tuần từ 23 đến 31/12/2023, tăng hơn 65% kể từ đầu tháng 12/2023; trong tuần đầu năm 2024, trung bình hơn 3.000 người mắc COVID-19 nhập viện mỗi ngày, cao hơn 68% so với đầu tháng 12/2023. Tại Italy, số người mắc cúm và COVID-19 tăng cao trong hai tuần cuối năm 2023, tỷ lệ lây nhiễm là 17,5 ca trên 1.000 người trong tuần thứ 52/2023 và 17,7 ca trên 1.000 người vào tuần 51 năm 2023. Tại Tây Ban Nha, sau các sự kiện vào dịp Giáng sinh năm 2023 số ca mắc cúm tăng 75% trong tuần cuối của năm 2023, nhiều nhất là bệnh cúm dẫn đến viêm phổi nặng. Một số quốc gia châu Âu tiếp tục khuyến nghị thực hiện tốt các biện pháp chống dịch như tiêm chủng, xét nghiệm và đeo khẩu trang (Tây Ban Nha ...).

1.2. Cúm độc lực cao

- Cúm A(H5N1): Năm 2023 trên thế giới ghi nhận 12 trường hợp mắc cúm A(H5N1), trong đó có 04 ca tử vong tại 04 quốc gia (Campuchia: 06 trường hợp mắc, 04 trường hợp tử vong; Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland: 04 trường hợp mắc; Chile: 01 trường hợp mắc, Trung Quốc: 01 trường hợp mắc). Tích lũy từ năm 2003 đến nay ghi nhận 882 trường hợp mắc, 461 trường hợp tử vong (tỷ lệ tử vong: 52,3%).

- Cúm A(H5N6): Tháng 12 năm 2023 ghi nhận 01 trường hợp tử vong do mắc cúm A(H5N6) tại tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Tích lũy từ năm 2014, ghi nhận 89 trường hợp mắc (Trung Quốc: 88 và Lào: 01), trong đó 35 trường hợp tử vong (tỷ lệ tử vong: 39,3%).

- Cúm gia cầm A(H9N2): Tháng 11 năm 2023 ghi nhận 02 trường hợp mắc tại tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Tích lũy đến nay ghi nhận 130 trường hợp nhiễm A(H9N2), trong đó 02 trường hợp tử vong. Các trường hợp mắc ghi nhận chủ yếu tại Trung Quốc (117 trường hợp).

1.3. Bệnh cúm mùa và nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính

Theo WHO, hàng năm có khoảng 1 tỷ trường hợp mắc bệnh cúm theo mùa, trong đó có 3-5 triệu trường hợp mắc bệnh nặng; trong đó có 290.000 đến 650.000 ca tử vong.

Tại Trung Quốc, từ tháng 11/2023 đã thông báo về việc gia tăng số ca mắc các bệnh về đường hô hấp; đồng thời ghi nhận chùm ca bệnh viêm phổi chưa rõ nguyên nhân ở trẻ em xảy ra tại một số tỉnh miền Bắc Trung Quốc. Ngày 26/11/2023, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đã họp báo và nhận định nguyên nhân chính là do hiện đang vào mùa đông, thời tiết lạnh, thay đổi bất thường. Kết quả giám sát đã ghi nhận các tác nhân được phát hiện chủ yếu là vi rút cúm; ngoài ra còn có rhinovirus, Mycoplasma pneumoniae, vi rút hợp bào hô hấp, vi rút Adeno... là những tác nhân thường gây bệnh viêm đường hô hấp cấp trong mùa lạnh. Theo Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật châu Âu (ECDC), các quốc gia ở bắc bán cầu ghi nhận đợt bùng phát dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp tínhvào mùa đông do một số mầm bệnh gây ra, bao gồm SARS-CoV-2, cúm, RSVcũng như các loại vi rút và vi khuẩn theo mùa khác. Số mắc cúm theo mùa và tỷlệ nhập viện do cúm tiếp tục gia tăng ở hầu hết các vùng của Hoa Kỳ vàCanada... Kết quả giám sát của Hệ thống ứng phó và giám sát cúm toàn cầu chothấy các các chủng vi rút cúm gây bệnh trên thế giới trong thời gian gần đây chủyếu là cúm A(H3), cúm B, A(H1N1)pd09 đã lưu hành nhiều năm nay.

2. Tình hình dịch bệnh tại Việt Nam

2.1. Dịch COVID-19

- Năm 2023 cả nước ghi nhận 99.545 ca mắc, 20 tử vong; số mắc tập trungchủ yếu tại các tỉnh TP. Hà Nội (13.179), TP. Hồ Chí Minh (5.232), Thái Nguyên(5.108), TP. Hải Phòng (4.592), Thanh Hóa (4.575), Quảng Ninh (4.053). So vớinăm 2022 số mắc giảm 9.694.429 ca, tử vong giảm 10.998 ca.

- Trong 2 tuần đầu năm 2024 ghi nhận 419 ca mắc và nhập viện rải rác tại39 tỉnh, thành phố; số mắc tăng 2,4 lần so với 2 tuần trước đó; không có trườnghợp tử vong.

- Tích lũy từ 2020 đến nay ghi nhận 11.625.195 ca mắc, 43.206 tử vong.

2.2. Cúm độc lực cao A(H5N1), A(H5N6), A(H9N2)

- Năm 2023 và 2 tuần đầu năm 2024 không ghi nhận trường hợp mắc ở người.

- Theo thông tin từ Cục Thú y - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn,năm 2023 các ổ dịch cúm trên gia cầm xảy ra rải rác tại các địa phương trên cảnước, chủ yếu là do chủng vi rút cúm A(H5N1). Ngoài ra, có một số ổ dịch dochủng A(H5N6) và A(H5N8). Đến nay, chưa phát hiện chủng A(H9N2) vàA(H7N9) lưu hành trên gia cầm ở Việt Nam.

2.3. Cúm mùa

Bệnh cúm mùa được xếp vào bệnh truyền nhiễm nhóm B, được tổng hợp,báo cáo tổng số trường hợp mắc theo từng tháng; số liệu trong tháng chỉ được cácđơn vị y tế tuyến cơ sở hoàn thành trước ngày 10 của tháng kế tiếp (quy định tạiThông tư số 54/2015/TT-BYT ngày 28/12/2015). Năm 2023 cả nước ghi nhận 289.066 trường hợp mắc, trong đó 01 trường hợp tử vong. Tháng 12/2023 ghi nhận 22.884 trường hợp mắc, giảm 19,4% so với tháng 11/2023. Số mắc năm 2023 chủ yếu tại Thanh Hóa (50.287), Hưng Yên (42.117), Thái Bình (29.475), Nghệ An (21.005), Hà Tĩnh (17.486), Khánh Hòa (10.374), Quảng Nam (9.677), Sơn La (9.198), Ninh Bình (8.735), Lai Châu (8.411), Lâm Đồng (8.133). So với năm 2022 số mắc giảm 0,6%. Các chủng vi rút cúm mùa lưu hành trong những tuần gần đây gồm cúm A(H3N2), A(H1N1), cúm B, đây là các chủng vi rút cúm đều đã được ghi nhận trong những năm trước, không có bất thường.

Đánh giá tình hình dịch bệnh:

- Các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, mới nổi trên thế giới tiếp tục được ghi nhận, tiềm ẩn nguy cơ bệnh xâm nhập, lây lan và bùng phát tại nước ta. Trong 2 tuần qua có ghi nhận tăng số mắc và nhập viện do COVID-19, tuy nhiên hệ thống điều trị hiện vẫn đáp ứng hiệu quả.

- Tại Việt Nam, dịch bệnh truyền nhiễm đang được kiểm soát trên phạm vi cả nước. Không ghi nhận các bệnh dịch nguy hiểm nhóm A. Các bệnh truyền nhiễm khác ổn định. Tại khu vực miền Bắc đang trong giai đoạn vào mùa Đông Xuân, thời tiết chuyển mùa thay đổi thất thường; đây cũng là thời điểm nước ta chuẩn bị đón Tết Nguyên đán, mùa lễ hội, vì vậy người dân đi lại, giao lưu nhiều là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh lây lan và có nguy cơ gia tăng số mmắc các bệnh truyền nhiễm, các bệnh lây truyền qua đường hô hấp, nhất là với nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh như trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh lý nền.

Ban biên tập trang thông tin điện tử Cục Y tế dự phòng