Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi rút dại gây ra, lây truyền từ động vật sang người. Theo thống kê của WHO, mỗi năm có khoảng 59.000 người tử vong do dại và hơn 10 triệu người phải tiêm vắc xin phòng dại. Các trường hợp tử vong do bệnh dại do không đi tiêm phòng vắc xin và gặp chủ yếu ở vùng nông thôn nơi có tập quán nuôi chó thả rông, không tiêm phòng vắc xin cho đàn chó và còn thiếu hiểu biết về phòng, chống bệnh dại. Người nhiễm vi rút dại khi đã lên cơn dại thì tỷ lệ tử vong là gần như 100%, mặc dù vậy bệnh dại hoàn toàn có thể ngăn ngừa được nếu người bị động vật nghi dại cắn được tiêm phòng vắc xin đúng và đầy đủ. Vì vậy, để ngăn ngừa bệnh dại trên người, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo người bị động vật cắn cần được tiêm vắc xin điều trị dự phòng bệnh dại.

Ở nước ta, bệnh dại đã lưu hành trong nhiều năm, số tử vong do dại ghi nhận tăng cao trong giai đoạn 1990-2000 với hàng trăm trường hợp mỗi năm. Cùng với con số tử vong đó, hàng năm có trung bình khoảng 400.000 người bị chó, mèo cắn phải điều trị dự phòng bằng vắc xin dại, phí tổn tiền vắc xin ước tính hơn 600 tỷ đồng mỗi năm, ngoài ra còn gây tổn thất đến sức khỏe, tinh thần của người dân. Khu vực miền núi phía Bắc được coi là khu vực trọng điểm của bệnh dại với hơn 80% số ca tử vong do dại tập trung tại đây. Những ca tử vong này đã có thể phòng tránh được nếu ba biện pháp chính bao gồm tiêm phòng cho chó, phòng tránh bị chó cắn và tới ngay cơ sở y tế để tiêm phòng nếu không may bị chó cắn. 

Thời gian vừa qua công tác phòng chống bệnh dại tại Việt Nam đã được quan tâm đẩy mạnh và với những nỗ lực đáng kể của ngành Y tế, ngành Thú y cũng như sự vào cuộc của chính quyền UBND các cấp, công tác phòng chống bệnh dại đã đạt kết quả nhất định, năm 2014 số ca tử vong do dại trên cả nước đã giảm 30% so với năm 2013 trở về trước (trung bình 70/năm ca so với 100 ca/năm). Tuy nhiên, trong giai đoạn 2015-2016, tình hình bệnh dại tại Việt Nam có chiều hướng tăng cao trở lại với số ca tử vong năm sau cao hơn năm trước, đặc biệt năm 2016 có 91 ca tử vong do dại (tăng 17% so với năm 2015 và 38% so với năm 2014). Hầu hết các trường hợp tử vong tập trung tại một số tỉnh, thành phố khu vực miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ với nguyên nhân chủ yếu do công tác phòng chống dịch bệnh chưa hiệu quả, tỷ lệ tiêm vắc xin phòng dại trên người và động vật còn thấp. Từ đầu năm 2017 đến nay cả nước đã có 57 trường hợp tử vong do dại xảy ra ở 29 tỉnh, thành phố tương đương số cùng kỳ năm ngoái chỉ tại 22 tỉnh thành phố. Tình hình bệnh dại lây lan tới nhiều tỉnh đòi hỏi chính phủ phải có những biện pháp đáp ứng quyết liệt và kịp thời.

Để thực hiện cam kết với cộng đồng quốc tế về loại trừ bệnh dại trong thời gian tới, ngày 13/02/2017 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 193-QĐ-TTg phê duyệt Chương trình Quốc gia khống chế và tiến tới loại trừ bệnh dại giai đoạn 2017-2021. Tiếp đó, ngày 06/7/2017 Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 31/CT-TTg yêu cầu tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các Bộ, ngành tăng cường các biện pháp cấp bách phòng chống bệnh dại trên toàn quốc nhằm đạt được mục tiêu của Chương trình quốc gia. Một trong những hoạt động trọng tâm của Chương trình quốc gia và Chỉ thị số 31/CT-TTg là tăng cường sự điều phối và chỉ đạo phòng chống dịch bệnh của Chính quyền và nâng cao nhận thức của cộng đồng về mức độ nguy hiểm của bệnh dại và các biện pháp phòng chống bệnh hiệu quả.

Tỉnh Bắc Giang là một trong những tỉnh là một trong những tỉnh có số trường hợp mắc và tử vong do dại cao liên tiếp trong những năm gần đây. Từ đầu năm 2017 đến nay Bắc Giang hiện cũng đang có số ca tử vong cao do dại trên cả nước. Nhằm tăng cường nhận thức về công tác phòng, chống bệnh dại của cộng đồng cũng như tăng cường cam kết chính trị và vai trò điều phối của chính quyền các cấp, tỉnh Bắc Giang được Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT) chọn là nơi tổ chức Lễ mít tinh quốc gia hưởng ứng Ngày Thế giới phòng chống bệnh dại năm 2017.

Ngày 27/9/2017, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn, Ủy ban nhân tỉnh Bắc Giang, Tổ chức Y tế thế giới WHO), Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO) cùng các sở, ban, ngành, đoàn thể, các cơ quan của tỉnh Bắc Giang tổ chức Lễ mít tinh quốc gia hưởng ứng “Ngày Thế giới phòng chống bệnh dại năm 2017” với chủ đề “Không còn người chết vì bệnh Dại từ năm 2030”. 

Không còn người chết vì bệnh dại từ năm 2030 là mục tiêu toàn cầu mà các tổ chức quốc tế, các đơn vị nghiên cứu, khối tư nhân và đại diện của hơn 70 quốc gia bao gồm cả Việt Nam đã thống nhất tại hội nghị toàn cầu về bệnh dại năm 2015. Tại buổi lễ mít tinh, Lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Giang cũng nêu bật cam kết mạnh mẽ của chính quyền các cấp trong công tác phòng chống bệnh và loại trừ bệnh dại tại tỉnh Bắc Giang nói riêng, đồng thời cũng cam kết nỗ lực góp phần hướng tới mục tiêu loại trừ bệnh dại tại Việt Nam theo Chỉ thị số 31/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Thay mặt cho Lãnh đạo 2 Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, Ông Đặng Quang Tấn - Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng và Ông Đàm Xuân Thành - Phó Cục trưởng Cục Thú y cam kết rằng hai Bộ sẽ tiếp tục hợp tác cùng với các cấp chính quyền, Tổ chức Y tế thế giới, Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế tăng cường nhận thức về các biện pháp dự phòng bệnh và mở rộng điều trị dự phòng sau phơi nhiễm cho người bị chó cắn. Hai Bộ cũng phối hợp để cải thiện công tác giám sát và báo cáo dịch bệnh, khuyến khích sự hợp tác hiệu quả hơn giữa hai ngành y tế và thú y ở cấp địa phương.

Đại diện cho các tổ chức quốc tế tại Việt Nam, ông JongHa Bae - Trưởng đại diện Văn phòng FAO Việt Nam và Tiến sỹ Kidong Park, Trưởng đại diện WHO Việt Nam nhấn mạnh rằng “Để có thể loại trừ bệnh dại vào năm 2030, chính phủ Việt Nam cần có những hành động mạnh mẽ hơn nữa đặc biệt là quản lý được tổng đàn chó thực tế, tăng tỷ lệ tiêm phòng và đảm bảo có vắc xin kịp thời cho những người bị chó cắn. Tổ chức FAO và WHO cam kết hỗ trợ kỹ thuật cho hai Bộ NN và PTNT, Bộ Y tế”.
 

Để tiến tới mục tiêu loại trừ bệnh dại vào năm 2030, đòi hỏi không chỉ nỗ lực của riêng ngành y tế hoặc ngành nông nghiệp mà cần có sự cam kết và sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền các cấp cùng với việc phân bổ nguồn lực thích hợp cho công tác phòng, chống dại cũng như sự tham gia của toàn bộ cộng đồng bên cạnh những giải pháp kỹ thuật như nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, thú y tại các cấp. Loại trừ bệnh dại chỉ có thể đạt được nếu chúng ta quản lý tốt đàn chó, và ít nhất 70% tổng đàn chó thực tế được tiêm phòng đầy đủ. Hưởng ứng Ngày Thế giới Phòng chống Bệnh dại là một cơ hội nhằm tăng cường sự hiểu biết của người dân về phòng chống bệnh dại, tăng cường phối hợp liên ngành theo hướng tiếp cận “Một Sức Khỏe” và kêu gọi sự hợp tác, cam kết của cộng đồng cũng như các cấp chính quyền, ban ngành, đoàn thể cùng tham gia để đẩy lùi căn bệnh này. Tại buổi Lễ Mít tinh, đại diện chính quyền tỉnh Bắc Giang và Bộ, ngành, tổ chức quốc tế đã cùng ký tượng trưng cam kết cùng chung tay phòng chống bệnh dại.

Bên cạnh đó, hội ngị tăng cường các biện pháp cấp bách để tiến tới kiểm soát và loại trừ bệnh dại tại Việt Nam cũng được tổ chức tại TP. Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang ngay trước thềm Lễ Mít tinh Ngày thế giới phòng, chống bệnh dại với sự tham gia của các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giáo dục và đào tạo, các tổ chức quốc tế và đại diện  Trung tâm Y tế dự phòng, Chi cục Thú y, Trung tâm truyền thông và giáo dục sức khỏe từ hơn 40 tỉnh, thành phố trên cả nước. 

Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế

Admin